Szczaw można jeść na surowo i po ugotowaniu. Fot. 123RF.COM/PICSEL
Szczaw jest wykorzystywany w kuchni i w medycynie ludowej już od starożytności. W czasach odrodzenia zalecano stosowanie szczawiu zwyczajnego przy chorobach wątroby i kamicy. Uważano także, że łagodzi bóle zębów. Obecnie zapomina się o korzystnym działaniu tej rośliny.
Pogromca toksyn dla anemików
Roślina ta zawiera garbniki i inne polifenole, które działają przeciwzapalnie, niwelują wpływ toksyn bakteryjnych i szkodliwych produktów przemiany materii na organizm. Działa także moczopędnie.
Dzięki zawartości białka i żelaza, szczaw zwiększa poziom hemoglobiny i erytrocytów. Jest świetnym dodatkiem do diety osób zagrożonych niedoborami żelaza, anemików, rekonwalescentów po zabiegach chirurgicznych i kobiet obficie miesiączkujących.
Kolejnym ważnym składnikiem szczawiu jest witamina C. Szczaw stosowano jako środek przeciwdziałający szkorbutowi, czyli chorobie wywołanej niedoborem witaminy C.
Szczaw dla skóry i wzroku
Beta-karoten, nadający soczystą barwę liściom szczawiu, to prowitamina witaminy A, co oznacza w uproszczeniu, że w organizmie się w nią zamienia. To związek chemiczny korzystnie wpływający na skórę i wzrok oraz silny przeciwutleniacz.
Cała prawda o antyoksydantach. Kliknij!
Szczaw będzie działał korzystnie zarówno na surowo, jak i po ugotowaniu.
Jak jeść szczaw?
Surowy szczaw świetnie nadaje się do sałatek. Dzięki niemu nie trzeba robić sosu sałatkowego - wystarczy trochę oliwy z oliwek, sól morska i świeżo zmielony czarny pieprz. Nie polecamy szczawiu z rukolą (lub inną liściastą rośliną o intensywnym smaku), gdyż ich smaki mogą się "gryźć".
Książka kucharska: 15 przepisów na szczaw. Kliknij!
Świeży szczaw będzie też świetnym zamiennikiem sałaty na kanapce. Doskonale komponuje się ze świeżym ogórkiem.
Typowym dodatkiem do szczawiu jest jajko. Jajko na twardo w zupie szczawiowej będzie smakowało świetnie. Ale równie dobrym pomysłem będzie jajecznica czy omlet z dodatkiem szczawiu.
Warto też poeksperymentować z połączeniem szczaw plus tłuste ryby - łosoś, makrela, okoń czy pstrąg (zobacz 10 intrygujących faktów o rybach).
Do sałatki najlepiej wykorzystywać młode listki szczawiu uprawnego. Dziki i dojrzały szczaw będzie lepszy do gotowania i smażenia. Trzeba pamiętać, że pod wpływem temperatury kurczy się podobnie jak szpinak. Trzeba mieć sporo liści, żeby zrobić z niego kilka porcji.
Aby zrobić sos szczawiowy, nie trzeba mieć blendera. Wystarczy rozdrobnić liście rękami i wrzucić je na patelnię po roztopieniu na niej masła. Już po chwili będzie gotowy pyszny sos.
Czy jest jakieś zagrożenie?
Należy uważać ze stosowaniem szczawiu, szczególnie, jeśli szczaw jest postaci wyciągu czy suplementu diety. Zbyt duża dawka i długi czas kuracji mogą doprowadzić do zatrucia, uszkodzenia nerek, osłabienia akcji serca i zmniejszonej krzepliwość krwi, szczególnie u dzieci i osób powyżej 55. roku życia. Dzieje się tak wskutek dużej zawartości kwasu szczawiowego i szczawianów w roślinie. Substancje te związują w organizmie wapń w formę nieprzyswajalną, co prowadzi do zaburzeń równowagi mineralnej, a co więcej, szczawian wapnia (czyli ta niewchłanialna forma wapnia) odkłada się w nerkach jako piasek lub kamienie nerkowe.
Pokrzywa w kuchni. Kliknij!
Zobacz też: Chwasty, które leczą - pokrzywa, Chwasty, które leczą - mniszek lekarski
Anna Wiśniewska
Źródła:
Magdalena Wegiera, Danuta H. Smolarz " Właściwości lecznicze szczawi (Rumex. sp. L.)" [w:] Postępy Fitoterapii 3-4/2005
theguardian.com
